Giriş

Türkiye, Avrupa, Asya ve Orta Doğu arasındaki stratejik konumu, 84 milyonu aşkın nüfusu, gelişen ekonomisi ve zengin kaynaklarıyla yabancı yatırımcılar için cazip bir pazar sunmaktadır. Son yıllarda yapılan yasal düzenlemeler ve teşviklerle yabancı yatırımcılar için daha elverişli bir ortam oluşturulmuştur.

Bu rehber, Türkiye'de iş kurmak isteyen yabancı yatırımcılar için gerekli tüm bilgileri kapsamlı bir şekilde sunmayı amaçlamaktadır. Şirket türleri, kuruluş süreçleri, vergi düzenlemeleri, teşvikler ve dikkat edilmesi gereken kültürel faktörler hakkında detaylı bilgiler içermektedir.

Türkiye'de Şirket Türleri

Türkiye'de yabancı yatırımcıların tercih edebileceği başlıca şirket türleri şunlardır:

1. Limited Şirket (Ltd. Şti.)

Küçük ve orta ölçekli işletmeler için en yaygın tercih edilen şirket türüdür. En az bir ortak ile kurulabilir ve minimum sermaye gereksinimi 10.000 TL'dir. Ortakların sorumluluğu koydukları sermaye ile sınırlıdır.

Avantajları:

• Kuruluş süreci nispeten basittir
• Yönetim yapısı esnektir
• Sermaye gereksinimi düşüktür

2. Anonim Şirket (A.Ş.)

Büyük ölçekli işletmeler ve uluslararası şirketler için uygun bir yapıdır. En az bir ortak ile kurulabilir ve minimum sermaye gereksinimi 50.000 TL'dir. Ortakların sorumluluğu koydukları sermaye ile sınırlıdır.

Avantajları:

• Hisse senedi ihraç ederek halka açılabilir
• Kurumsal yapı için uygundur
• İtibar açısından daha prestijlidir

3. İrtibat Bürosu

Türkiye pazarını araştırmak ve bağlantılar kurmak isteyen yabancı şirketler için uygun bir seçenektir. Ticari faaliyet yürütemeyen ve gelir elde edemeyen bir yapıdır.

4. Şube

Ana şirketin Türkiye'deki uzantısı olarak faaliyet gösteren, ayrı bir tüzel kişiliği olmayan yapıdır. Ana şirket, şubenin tüm yükümlülüklerinden sorumludur.

Şirket Kurulum Süreci

Türkiye'de şirket kurulum süreci ortalama 7-10 iş günü sürmektedir. Temel aşamalar şunlardır:

1. Hazırlık Aşaması

• Şirket türüne karar verilmesi
• Şirket adının belirlenmesi ve kontrol edilmesi
• Şirket sözleşmesinin hazırlanması
• Gerekli belgelerin hazırlanması ve apostil/tercüme işlemlerinin tamamlanması

2. Resmi Kurulum Aşaması

• Ticaret Sicil Gazetesi'nde şirket ilanı
• Vergi dairesine kayıt
• Sosyal Güvenlik Kurumu'na kayıt
• Belediye ve meslek odalarına kayıt

3. Operasyonel Hazırlık

• Banka hesaplarının açılması
• Ofis kiralanması ve gerekli izinlerin alınması
• Personel istihdamı ve çalışma izinlerinin alınması

Vergi Düzenlemeleri

Türkiye'de iş yapacak yabancı yatırımcıların bilmesi gereken temel vergi düzenlemeleri şunlardır:

1. Kurumlar Vergisi

Şirketlerin karları üzerinden alınan vergidir. 2024 yılı itibariyle oran %25'tir.

2. Katma Değer Vergisi (KDV)

Ürün ve hizmetler üzerinden alınan bir vergidir. Standart oran %18 olmakla birlikte, bazı ürün ve hizmetler için %1 veya %8 indirimli oranlar uygulanabilir.

3. Gelir Vergisi

Çalışanların maaşları üzerinden kesilen vergidir. %15 ile %40 arasında değişen artan oranlı bir vergi yapısı bulunmaktadır.

4. Damga Vergisi

Resmi belge ve sözleşmeler üzerinden alınan vergidir. Belge türüne göre değişen oranlarda uygulanır.

Yatırım Teşvikleri

Türkiye'de yabancı yatırımcılara sunulan başlıca teşvikler şunlardır:

1. Bölgesel Teşvikler

Türkiye, gelişmişlik düzeyine göre 6 bölgeye ayrılmıştır. Az gelişmiş bölgelerde yapılan yatırımlar daha fazla teşvik almaktadır.

2. Sektörel Teşvikler

Öncelikli sektörler (teknoloji, enerji, savunma, sağlık vb.) için özel teşvikler sunulmaktadır.

3. Sunulan Teşvik Türleri

• KDV istisnası
• Gümrük vergisi muafiyeti
• Vergi indirimi
• Sosyal sigorta primi işveren payı desteği
• Faiz desteği
• Arazi tahsisi

Kültürel ve İş Yapma Faktörleri

Türkiye'de başarılı bir iş kurmak için kültürel faktörleri anlamak önemlidir:

1. İlişki Odaklı İş Kültürü

Türkiye'de iş ilişkileri güven ve kişisel bağlantılar üzerine kurulur. İş görüşmelerinden önce sosyal ilişkiler kurmak önemlidir.

2. Müzakere Tarzı

Pazarlık, Türk iş kültürünün önemli bir parçasıdır. Esnek olmak ve tavizlere hazırlıklı olmak gerekir.

3. İş Saatleri ve Tatiller

Standart iş saatleri genellikle Pazartesi-Cuma 09:00-18:00 arasındadır. Dini bayramlar ve resmi tatiller iş takvimini etkileyebilir.

Sonuç

Türkiye, stratejik konumu, büyüyen ekonomisi ve yatırımcı dostu politikalarıyla yabancı yatırımcılar için cazip fırsatlar sunmaktadır. Ancak, başarılı bir yatırım için yerel düzenlemeleri, vergi sistemini ve kültürel faktörleri iyi anlamak gerekmektedir.

GeoTurkey olarak, Türkiye'de iş kurmak isteyen yabancı yatırımcılara kapsamlı danışmanlık hizmetleri sunuyoruz. Şirket kurulumundan vergi planlamasına, pazar analizinden stratejik planlamaya kadar tüm süreçlerde profesyonel destek sağlıyoruz.

Daha detaylı bilgi ve danışmanlık hizmetlerimiz için bizimle iletişime geçin.